မူႇၸုမ်း ပီးၼွင်ႉတႆး မီးၸုိဝ်ႈ ၽႃႇသႃႇ ၽၢႆႇထႆးဝႃႈ “ၶျၱမ်းရူမ်းၽိၼွင်ႉတႆး” ပဵၼ်မူႇၸုမ်း ဢၼ်လႆႈ ဝၳၶႂၢင်း တီႈၸၼ်ႉၸွမ် သင်ႇၶႃႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ ႁႂ်ႈေၵႃႇတင်ႈ ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်း တႃႇမီးပုၼ်ႈပၢင်ႈ ၵပ်းသၢၼ်ၸူး ပီႈၼွင်ႉတႆး ၼၳးၶွပ်ႇႁွပ်ႈ ၸုိင်ႈထႆးလၢၼ်ႉၼႃး၊ၸွႆႈၵမ်ႉထႅမ် ပၢႆးပၺ်ႃႇ ႄလႈ ပုိၼ်ႄၽႈ ၾိင်ႈထုင်းတႆး။
မူိဝ်ႈဝၼ်းထိ 07 /01/2008 လူိၼ်ၸဵင်လပ်း မူႇၸုမ်းပီႈၼွင်ႉတႆး လႆႈၶုိၼ်ႈပၢင်ၵုမ်ၵၼ် တီႈၸၼ်ႉၸွမ် မႁႃႇ ၸူလႃးလူင်းၵွၼ်း ရႃႇၸဝိထယႃးလႆး ေၵႃးႄၽ ၵဵင်းမႆႇ ဝတ်ႉသူၼ်ၻွၵ်ႇ။ တီႈၼၳးပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ မီးၽူႈမႃးၶုိၼ်ႈႁွတ်ႈ တင်းသဵင်ႈ (16)ပႃး ေသ ၽူႈမီး ပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် လႆႈလဝ်ႈႄၼ လၢႆးႁပ်ႉ လၢႆးၸၢႆႇ ႄလႈ ၼမ်ႉတွၼ်း ၽွၼ်းလီ ဢၼ်လႆႈ တူင်ႉၼုိင်မႃးၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈ ပဵင်းေပႃးၼင်ႇ ၸၳဢၢၼ်းပွၵ်ႈႚိဝ်ၼႆေသ သမ်ႉထႅင်ႈ လွင်ႈ
ၵၢၼ်တူင်ႉၼုိင် ဢၼ်မူႇၸုမ်းေတ ၶပ်းၶုိင်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ မီးၼင်ႇႚိဝ်ၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼၳး ပၢင်ၵုမ် လႆႈဝၢင်းၽႅၼ် တႃႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ ထႅင်ႈၼၳးပီၼႆႉ ၼၼ်ႉ မီးယူႇသွင် ပူိင်ၼႆ ဢၼ်ပဵၼ် ႚိဝ်ၼႃႈၸုမ်း မူႇၸုမ်းပီႈၼွင်ႉတႆး ၸဝ်ႈမႁႃႇသႅင်လႅင်း လႆႈလဝ်ႈထုိင်ၼင်ႇၼႆ။
ၽႅၼ်ၵၢၼ် သွင်ပူိင်ဢၼ်ေတႁဵတ်း ပၢႆးၼႃႈၼၼ်ႉ ၸမ်ႉ
1. ပွႆးသၢင်ႇလွင်း
2. သွၼ်လိၵ်ႈတႆး လိၵ်ႈထႆး ၼၳးၸၼ်ႉၸွမ်
ပဵၼ်သွင်ပုိင်ၼႆႉယဝ်ႉ။
ႁၢင်ႈၼၳးပၢင်ၵုမ် မူႇၸုမ်းပီႈၼွင်ႉတႆး တီႈၸၼ်ႉၸွမ် မႁႃႇၸူလႃးလူင်းၵွၼ်း ရႃႇၸဝိထယႃးလႆး ေၵႃႄၽ ၵဵင်းမႆႇ
ၵမ်းၼႆႉ မုၼ်ၸၢင်းေတ လၢတ်ႈႄၼ ပုိင်ပဵၼ် ဢၼ် မူႇၸုမ်းပီႈၼွင်ႉတႆး ၶဝ်လႆႈ ၶူင်ၶုိၼ်ႈမႃး ၼၼ်ႉ မီးၼင်ႇႁုိင်ၼႆ လႆႈႁၼ် မူိၼ်ၼင်ႇ ပူိင်မၼ်း ႄၽဝႆႉ ပႃႈတၳႈၼႆႉယဝ်ႉ။
ပူိင်ပဵၼ် လွင်ႈလႆႈေၵႃႇတင်ႈ မူႇၸုမ်းပီႈၼွင်ႉတႆး
ၸၼ်ႉၸွမ် မႁႃႇၸူလႃးလူင်းၵွၼ်းရႃႇၸဝိထယႃးလႆး ေၵႃႄၽၵဵင်းမႆႇ
ဝတ်ႉသူၼ်ၻွၵ်ႇ၊ ဢူင်ႇသုထဵပ်ႉ၊ ဝဵင်းၵဵင်းမႆႆႇ
===========------¥-----===========
1. ၸုိဝ်ႈပူိင်
“မူႇၸုမ်းပီႈၼွင်ႉတႆး “
2. ငဝ်ႈပူိင် လွင်ႈလႆႈေၵႃႇတင်ႈ “မူႇၸုမ်းပီႈၼွင်ႉတႆး”
ၸွၼ်ႉၸွမ် မႁႃႇၸူလႃးလူင်းၵွၼ်း ရႃႇၸဝိထယႃးလႆး ေၵႃႄၽၵဵင်းမႆႇ ၼႆႉ လႆႈပူၵ်း တင်ႈမႃး ၶၢဝ်းယမ်းမၼ်းေၵႃႈ ႚိဝ်ၼႃႇယဝ်ႉ။ ၼၳးၼႆႉ လူိဝ်ေသ လႆႈမီး လုၵ်ႈႁဵၼ်းထႆး ၸူိဝ်း ၶဝ်ႈမႃးႁႃ ပၺ်ႇၺႃႇယဝ်ႉ ယင်းမီးထႅင်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်ၼွၵ်ႈမူိင်း ဢွၼ်ၵၼ်မႃး ၶုိၼ်ႈႁဵၼ်းထႅင်ႈ တင်းၼမ်။ ဢၼ်ပဵၼ် လုၵ်ႈႁဵၼ်တႆး ၼႆေၵႃႈ ၶဝ်ႈပဵၼ် လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၼွၵ်ႈမူိင်း ၸူိဝ်းလႆႈလုၵ်ႉ ၼၳးမူိင်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈေသ မႃးၶုိၼ်ႈႁဵၼ်းၵၼ်ဝႆႉ မီးယူႇတင်းၼမ်။ ပုၼ်ႈတႃႇ ေတလႆႈမီး ငဝ်ႈပုိင်ႈ ဢွင်ႈပွင်ၵၢၼ် ၽၢႆႇၵပ်းသၢၼ် တႃႇႁႂ်ႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး ႄလႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းတၢင်ႇမူိင်း လႆႈ ႛပ်ႉထူပ်းၵၼ်၊ ႁႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆးလႆႈ ပုိၼ်ႄၽႈ ပုတ်ႉထ သႃႇသၼႃႇ ၽႆႇတႆး၊ လႅၵ်ႈလႆၢႈ ၾဵဵင်ႈႄငႈ/ ထုင်းတႆး ႁႂ်ႈလုိဝ်းလင် ႄၽႈဢွၵ်ႇၸွတ်ႇထုိင် တီႈၵႆၼႆႄလႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် ေၵႃႇ တင်ႈ “မူႇၸုမ်းပီႈၼွင်ႉတႆး” ၼႆႉ ၶုိၼ်ႈမႃးယဝ်ႉ။
လွင်ႈဢၼ်ၸၼ်ႉၸွမ် လႆႈပုိတ်ႇပၼ် တိုဝ်ႉတၢင်း ႁႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၵူးေၵႃႉ မီးသုၼ်ႇလႆႈ သုၼ်ႇပဵၼ် ပဵင်းၵၼ် တင်းမူတ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး တင်းသဵင်ႈေၵႃႈ လႆႈမီးတၢင်း ၸူမ်းသိူဝ်း ႁၢၼ်ႉၸၳဝႆႉ ႁင်းၽၳ ႁင်းမၼ်း။ ၼၳးၵႃႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး ၸူိဝ်းဢၼ်လႆႈမႃး ႁဵၼ်းယူႇ တီႈၸၼ်ႉၸွမ်ၼႆႉ မၢင်ပႃး မီး ပပ်ႉမၢႆၾၢင်ၶၢမ်ႈမူိင်း ဢၼ်ႛႉၸၵ်းၵၼ်ဝႃႈ ၽၢသ်ႉသၽွတ်ႇ၊ မၢင်ပႃး ဢၼ်ဢမ်ႇမီးၼၼ်ႉ ဢဵင်ဢဝ်ဝၳၶႂၢင်း ဢၼ်တၢင်းႄၸႈဝဵင်း ၶဝ်ဢွၵ်ႇပၼ်ဝႆႉ ႄလႈ ဝၳႁပ်ႉႁွင်း လွင်ႈလႆႈပူၼ်ႉ ၸၼ်ႉသုင်ၼၼ်ႉေသ မီးသုၼ်ႇ သိုပ်ႇၶုိၼ်းႁဵၼ်း ၼၳးၸွၼ်ႉၸွမ် ဢၼ်ယူႇၼၳး ၽႅၼ်ႇလိၼ် ၸုိင်ႈထႆးလႆႈ။
ယွၼ်ႉၼႆႄလႈ မူႇၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး ၸင်ႇလႆႈဝူၼ်ႉႁၼ်မဵၼ်ႈ တီႈလမ်ႇလွင်ႈမၼ်း ႄလႈ ၼမ်ႉတွၼ်း ၽွၼ်းလီ ၸွမ်းၼင်ႇ လႆႈၶဝ်ႈမႃး ႁဵၼ်းယူႇ ၼၳးၸၼ်ႉၸွမ်ၼႆႉ တႃႇမူႇၸုမ်း ႁႂ်ႈေပႃးလႆႈမီး ပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢွၼ်ႛမ်ႈသင်ႈ ႁၢင်ႈပွင် ပၼ်ႈၼမ်ႉႄၼတူဝ် ၸွမ်းၵၼ်ႄလႈ ၸွမ်းတၢင်ႇၸုမ်း၊ တႃႇႁႂ်ႈမီး လွင်ႈၽွမ်ႉ သဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇၵၼ် ႄလႈ တုိတ်ႉတၢႆးၵၼ် ၶဝ်ႈမႃး ႁႃတၢင်းေမႃ ၼၳးၸၼ်ႉၸွမ်ႉလင်ၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပူိင် ႄလႈ ေၶႃႈၼမ်း ၸၼ်ႉၸွမ်လႆႈဝၢင်း မႅင်ႇတုိဝ်ႉတၢင်းဝႆႉ ၼင်ႇၵႃႈထၢင်ႇႁၢင်ႈ လႆႈတဵမ်ထူၼ်ႈ
3. ယူိင်းဢၢၼ်း
3.1ႉ တႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ် ေပႃးလႆႈႛႉၸၵ်း ၵၢၼ်တူင်ႉၼုိင် လုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး
3.2ႉ တႃႇႁႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး လႆႈတူင်ႉၼိုင် ၸွႆႈၵၢၼ်ပၼ် ၸၼ်ႉၸွမ် ႄလႈ ၵူၼ်းမူိင်း ႁႂ်ႈမီးၼမ်ႉတွွၼ်းၽွၼ်းလီ
3.3ႉ တႃႇႁႂ်ႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး လႆႈၵႅတ်ႇႄၶ ေႁႉၵင်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈ ၾိင်ႈႄငႈတႆး လႆႈႁၢႆ၊ ႁႂ်ႈ ၾိင်ႈႄငႈတႆး လႆႈၸွတ်ႇႄၽႈ မၼ်ႈၵုိမ်း ႄလႈ လုိဝ်းလင်။
3.4ႉ တႃႇႁႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး ပဵၼ်/မီး ငဝ်ႈဢွင်ႈပွင်ၵၢၼ် (လုမ်း)၊ တီႈၵပ်းသၢၼ်၊ ႛပ်ႉထူပ်း၊ လႅၵ်ႈလႆၢႈ ပၢႆးဝူၼ်ႉ ေတႃႇၵၼ် ႄလႈ ေတႃႇပီႈၼွင်ႇတႆး ၵူႈေၵႃႉ ၸူိဝ်းယူႇၼၳး လၢၼ်ႉၼႃး
4. ယူိင်းမၢႆ
ယူိင်းမူင်ႈထုိင် တီႈမၢႆဝႆႉဝႃႈ ပီႈၼွင်ႉတႆး ေတလႆႈၶဝ်ႈ မႃးႁဵၼ်း တီႈၸၼ်ႉၸွမ်ၼႆႉ ၼမ်မႃးလူိဝ်ၵဝ်ႇ၊ ေတတုိတ်ႉတၢႆး ႛမ်ႈမုိဝ်းၵၼ် ေသ တူင်ႉၼုိင်ၸွႆႈထႅမ် ပၼ်ႈၼမ်ႉတွၼ်း ၽွၼ်းလီ ၸွမ်းၼင်ႇ ငူၼ်းပူိင် ၸွၼ်ႉၸွမ်လႆႈမီးဝႆႉ။
