Wednesday, September 17, 2008

ၶၢဝ်းတၢင်းပၢင်လူင် 1

ဝႆၢးေသ မုၼ်ၸၢင်းၸဝ်ႈၶဝ် ႁပ်ႉၸုမ်ႈ ႁပ်ႉၶူးယဝ်ႉ လႆႈဝၼ်းၼုိင်ႈ၊ မုၼ်ၸၢင်းေၵႃႈ ႁိပ်ႈဝိၼ်ၶုိၼ်ႈ (ၸွမ်းႛိဝ်းဝိၼ်) မူိဝ်းမူိင်းတႆး ၵွပ်ႈဝႃႈ တီႈမူိင်းတႆး ဝဵင်းပၢင်လူင်ၼၼ်ႉ မီးပွႆးပီၵွၼ်းၶမ်း ပၢင်ပွႆး ၶူၼ်ႉၶႆႈ/ တႅမ်ႈတွပ်ႇလိၵ်ႈ ပရိယတ်တိ သတ်ထမ်ႇမ ပႃႇလ ၵႅၼ်ႇၸဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆး ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ ႁႃႈသိပ်းပီ ၼႆႄလႈ ပဵၼ်ၼႃႈ တီႈႁဝ်းမုၼ်ၸၢင်း ၸဝ်ႈၶဝ် ၵူႈတူၼ် တိုၼ်းေတလႆႈ မီးသုၼ်ႇ ၶဝ်ႈႛမ်ႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႄလႈ ၸင်ႇလႆႈႁိပ်ႈ ဝိၼ်ၶုိၼ်ႈမူိဝ်းၶုိၼ်း မူိင်းတႆး လတ်းႁႃ ဝဵင်းပၢင်လူင် ဝႆးဝႆး။

ဝၼ်းထိ 14 May 2008 တီႈ ၶူင်ႇႛိဝ်းဝိၼ် တႃႈၶီႈလဵၵ်း လႆႈမီးသုၼ်ႇ ႛႉၸၵ်း မၵ်းမုိတ်ႈ ၵၼ်တင်း ႛဝ်ပဝ်ႈ လူင် ေၵႃလိၵ်ႈလၢႆး ႄလႈ ၾိင်ႈႄငႈတႆး ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁွင်ႉၸုိဝ်ႈဝႃႈ ပီႈၸၢႆးေဢး။ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ေၵႃႉဢၼ်ႉ မုၵ်ႉၸုမ်းလူင် သင်ႇၶႃႈၸုိင်ႈတႆး ဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်ႉ ေတႉေတႉဝႃႈဝႃႈေသ ၽိတ်ႈမွၵ်ႉဝႆႉ ႁႂ်ႈၶဝ်ႈႛမ်ႈပၢင်ပွႆး ေၵႃႉၼုိင်ႈ။ ၼၳးဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ မုၼ်ၸၢင်း တင်းလႆႈႛႉႁၼ်မႅၼ် ၽူႈႁွင်ႉၵႂၢမ်းတႆးထဵင်ႈ လႆၢလၢႆေၵႃႉ ၸူိဝ်းထုၵ်ႈၽိၵ်ႈမွၵ်ႇဝႆႉ ႁႂ်ႈၶဝ်ႈႁွႂတ်ႈ မူၼ်ႈၸၳပၼ် ပီႈၼွင်ႉ ၽူႈမႃးပွႆး တႃႇပီၵွၼ်းၶမ်း ပၢင်လူင်။ ၶဝ်ၸူိဝ်းၼၼ်ႉေၵႃႈ ဢမ်ႇၸၳႈပူိၼ်ႈ ၸၳႈၽၳတီႈလၳ ပဵၼ် ၼၢင်းၶမ်းၶိၼ်ႇ၊ ၼၢင်းမွၵ်ႇၸၢမ်ၶမ်း၊ ၸၢႆးၸူိင်းႁၢၼ် ႄလႈ ၼၢင်းလႃၼူၼ်း ၶဝ်ၸူိဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ပႅၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ႁဝ်းၼင်ႈ ႛိဝ်းလမ်းလဵဝ်ၵၼ် ယူႇၼႆေသတႃႉေၵႃႈ ၸူိဝ်းၶဝ်ႄတႉ ဢမ်ႇမီးဝၼ်းတႃႇေတ ႛႉၸၵ်းဝႃႈ မုၼ်ၸၢင်းပဵၼ်ၽၳေလႃႇ၊ မုၼ်ၸၢင်းႄတႉ ၵႆႉယၢမ်ႈဢဝ် ၵၢႂမ်းၶဝ်ႜင်ႉဝႆႉ ၸူဝ်းၼၼ်ႉ မႃး apply ၶဝ်ႈေလႃးြတႃး ၼၳးႛင်းပွႆႇသဵင်မႃးယဝ်ႉ မူိၼ်ၼင်ႇ ၶဝ်လႆႈ apply သဵင်ၶွင်ပူိၼ်ႈ မႃးပဵၼ် သဵင်ၶွင်တူဝ် ၼင်ႇၼၼ်။

ဝၢႆးဝၼ်း ပွၵ်ႈ သၢမ်မူင်းပၢႆပၢႆ မႃးထုိင် ႄလႈ ႄဝႉ တီႈ ဝဵင်းမၳႇ။ လွင်ႈလႆႈမႃးတီႈ ဝဵင်းမၳႇၼႆႉႄတႉ ၵွပ်ႈဝႃႈ တႆးေၵႃႉ (ဢၼ်ယၢမ်ႈ ႁဵၼ်းလိၵ်ႈ ပၢၼ်လဵဝ်ၸွမ်းၵၼ် မူိဝ်ႈပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ) ေၵႃႉၼုိင်ႈ လႆႈသုိဝ်ႉႛိၼ်းဝႆႉ တႃႇဢွၼ်ဢဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဝၢၼ်ႈၵူိတ်ႇ မူိင်းၼွၼ်းမၼ်း မႃးယူႇသဝ်း ေသ ၶုိၼ်ႈႁႅၼ်း လိၵ်ႈၸၼ်ႉသိပ်း ႄလႈ ၸၼ်ႉၸွမ်။ ယူိင်းဢၢၼ်းလူင်မၼ်း ဢၼ်လႆႈ လူင်းတုိၼ်း သုိဝ်ႉႛိၼ်းသူိဝ်ႉေယး ဝႆႉၼၳးဝဵင်းၸူိင်ႉၼႆၼႆႉ မၼ်းၶၳႈ ႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဝၢၼ်ႈမၼ်း ေၵႃႉဢၼ်ၶတ်းၸၳ ၼၼ်ႉ တုိၼ်းေတလႆႈမီးသုၼ်ႇ ႁဵၼ်းထုိင်ၸၼ်ႉၸွမ် မၼ်းလၢတ်းႄၼ မုၼ်ၸၢင်းႄလႈ ႛဝ်ပဝ်ႈေၵႃႈလိၵ်ႈ/ၾိင်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ မုၼ်းၸၢင်းေၵႃႈ တင်းယုမ်ႉဢဝ် ၵုင်ႇမုၼ် ယိၼ်းၸူမ်းၸွမ်း ၼၳးထႃႇၼ ဢူၺ်းေၵႃႉၵဝ်ႇ ေၵႃႉၼႆႉေသ ဝူၼ်ႉထိုင် ၸၢႆးတႆးဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ (ႛမ်းပႃးတူဝ် မုၼ်ၸၢင်း) ၸွင်ႇၽၳသမ်ႉ ယၢမ်ႈဝူၼ်ႉႄလႈ ႁဵတ်းလႆႈၸူိင်ႉၼင်ႇ မၼ်းၼႆႉလႆႈၵၼ်ႁႃႉေဢႉ ႉႉႉ သင်ၸူိင်ႉဝႃႈ မီးၵူၼ်း ဢၼ်ႛႉႁၼ် ၵုင်ႇမုၼ်လိၵ်ႈလႆၢး ပၢႆးပၺ်ႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်း မူိဝ်းၼႃႈေသ သမ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်ဝႆႉပၼ်ၶဝ် လူၺ်ႈႁၢမ်းလွင်ႈ ၶွၵ်းေၶႇဝၵ်ႉတၢဝ်း ဢဝ်ဢီႈသင်ၶုိၼ်းတီႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းေၵႃႉဢၼ် ႁဝ်းထုိၵ်ႈၸွႆႈ ေသ သမ်ႉ ၶပ်းၶုိင်ပၼ် ႁႂ်ႈၶဝ်ေပႃး ထုိင်ယွတ်ႈ ထုိင်ပၢႆလႆႈ မူိၼ်မၼ်းၼႆႉ ေတမီးၽၳ ထႅင်ႈပွၵ်ႈလၢႆေၵႃႉ ေၼႃး။ သင်ၸူိင်ႉဝႃႈ ၽူႈၵူၼ်း ၸူိဝ်းပွင်ပဵၼ်လႆႈၶဝ် ႁဵတ်းၵၢၼ် တႃႇပုၼ်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တႆးလႆႈ ၸူိင်ႉၼႆၸုိင် ၼုိင်ႈပီၼႆႉ ၵူၼ်းဢွင်ႇလိၵ်ႈလၢႆး ေတမီးပဵၼ်လၢႆ ႁဵင် လၢႆမုိၼ်ႇ ေၵႃႉေၼႃး။ ၵူၺ်းၼႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်ႄတႉ မီးႄတႉ မၼ်းႄတႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆး ယင်းႁၢမ်း ၽူႇၵၢႆႇတႃႈ သူိဝ်ႇတၢင်းဝႆႉ ၼမ်လူိဝ် လွင်ႈၶၳႈပဵၼ် မၼ်းဝႆႉ။ လႆႈႁၼ်ၶဝ် ၵမ်ႈၼမ်ႉ ႜပ်ႇဝႆႉ တၢင်းမုင်ႈမွင်း ဢၼ်ႁၼ်လႆႈ ပဵၼ်ဝႆႉတႅင်ႈၶမ်း ဢၼ်ပဵၼ်လႆႈ သမ်ႉလူမ်းလႅင်ႉ။

တၢမ်းၶမ်ႈ သီႇ မူင်းပၢႆပၢႆ ထုိင်ဝဵင်းလူင် တူၼ်ႈတီး။ ႁူဝ်ၶမ်ႈ ၸမ်လပ်းသိင်ႇမႃး တႆးေၵႃႉႄမႈ ဢွၵ်ႇေၵႃႈမႃးၸၳး၊ တၵ်ႉတၢႆး လွင်ႈလီ လွင်ႈၸႃႉယဝ်ႉ ဝၢင်းၽဵၼ် ၶၢဝ်းတၢင်း မူိဝ်းပွႆးပၢင်လူင်။ ၽဵၼ်ၵၢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ႄမႈဢွၵ်ႇႄလႈ တႆးေၵႃႉ ေၵႃႉ ဝၢင်းဝႆႉ။ တႃႇလုၵ်ႈၸၢင်းမၼ်းႄတႉ ပွႆႇဝႆႉတီႈဝတ်ႉ ႁႂ်ႈၸပ်းၵႃး ၸဝ်ႈသုၶမ်း ဢၼ်လူင်းၵႂႃႇႁပ်ႉ ၽူႈတႅမ်းၵႂၢမ်း ေမႃယႃလူင် ၸၢႆးၶမ်းလဵၵ်း တီႈဝဵင်းလူိဝ်ႇၼၼ်ႉ ဝႃႈၼင်ႇၼႆ။ ႄမႈဢွၵ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇမီးငုိၼ်းေၵႃႈ ႁႂ်ႈဢဝ်တီႈ တႆးေၵႃႉမၼ်းဝႆႉၵွၼ်ႇ၊ ေပႃးလူဝ်ႇၵႂႃႇ ႁႃပီႈ ၸၳးၼွင်ႉ ႛိၼ်းတၳႈ ႛိၼ်းၼူိဝ်၊ လူဝ်ႇႁႃတႆးေၵႃႉ ဝတ်ႉၼၼ်ႉ ဝတ်ႉၼႆႉေၵႃႈ ဢဝ်လူတ်ႉဢၼ်မီးယူႇ တလၢင်ႈႛိၼ်းၼၼ်ႉ လမ်းၼုိင်ႈႄလႈ ၼႆေသ သမ်ႉလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ ေပႃးၸဝ်ႈႁိပ်ႈ လူဝ်ႇၵႂႃႇပွႆးၼႆေၵႃႈ ၵႂႃႇႁင်းၵွႆးၸဝ်ႈၼႃႈ သမ်ႉဝႃႈႚိဝ်ႉ။ မုၼ်ၸၢင်း ၸင်ႇဝူၼ်ႉဢုိၵ်ႉ ၼုိၵ်ႉယူႇၼၳးၸၳဝႃႈ ၵူၼ်းေၵႃႉဢၼ်ေတ လၢတ်ႈၵႂၢမ်း ၸူိင်ႉၼႆေတႃႇ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈၼၼ်ႉ မီး ႄမႈဢွၵ်ႇ ေၵႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း ႄလႈ ၵူၼ်းေၵႃႉဢၼ် လၢတ်ႈၵႂၢမ်းမဵဝ်းၼႆႉ ၸူးၸဝ်ႈၵဝ်ႈေၵႃႈ တုိၼ်းမီးယူႇ ႄမႈဢွၵ်ႉေၵႃႉၼႆႉ ေၵႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း၊ တုိၼ်းေတဢမ်ႇမီး ၽူႈလၳ တီႈလၳ မႃးဝႃႈလႆႈ ဝႃႈၼင်ႇၼႆ ၼၳးၸၳယူႇ ၵမ်းၼုိင်ႈ။ ၼၳးၸၳဢၼ်လုိၵ်ႉလုိၵ်ႉ ပုၼ်ႉႄတႉ ၸဵမ်မူိဝ်ႈ မုၼ်ၸၢင်း လႆႈယိၼ်း ၸူိဝ်ႈဝႃႈ “ၸၢႆးၶမ်းလဵၵ်း” ၼႆေၵႃႈ တင်းမုင်ႈမွင်း ၶၳႈထူပ်း ၶၳႈႁၼ်မႃး တင်းၼၢၼ်းယူႇယဝ်ႉႄလႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ် ဢၼ်လႆႈဝၢင်းမႃး ႄလႈ ေၶႃႈၵႂၢမ်းမၢင်ဢၼ် ၸူိဝ်းထုၵ်ႇလၢတ်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၶဝ်ႈၸၳ သၳႇေၶႃးသင် လူိဝ်ေသတႅပ်းတတ်း ပၳႉႛပ်ႉထူပ်း ၸၢႆးၶမ်းလဵၵ်း ေသၵွၼ်ႇ။


ၸၢႆးၶမ်းလဵၵ်း + ေၻႃႇၼႆွႉၼွႆႉတိၼ်ႇ


ၼၢင်းၶမ်းၼႆွႉလဵၵ်း

ဝၼ်းထိ 16 ႛဝ်ၶမ်ႈ လပ်းသိင်ႇ သွမ်ႉႜမ်ႉ ၸၢႆးၶမ်းလဵၵ်းၶဝ် ေပႃႈ၊ ႄမႈ ႄလႈ ၼွၵ်ႈယိင်း ေၵႃႈ မႃးထုိင် ဝဵင်းလုင် တူၼ်ႈတီး တီႈဝတ်ႉ ပိတၵတ် ပဵၼ်ႇၽႃႇသႃႇတႆး ၸဝ်ႈၸၢင်း ဢႃႇေၸႇယ ပဵၼ်ၽူႇ ၼမ်း (ဢွၼ်) ၶဝ် ေပႃႈ ႄမႈ လုၵ်ႈ မႃး။ ၶမ်ႈဢွၼ်ႇႄလႈ ၶုိၼ်းၼႆႉ ႄတႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၼွၼ်း တီႈ ဝတ်ႉၼႆႉ ထဵင်ႈၶုိၼ်းၼုိင်ႈ။ ဢွၼ်တၢင်း ပႆႇၼွၼ်းၼၼ်ႉ ေၵႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ဢုပ်ႇ လွင်ႈသပ်ႉေပႉ သပ်ႉပႃႉ ဢုပ်ႇဢုပ်ႇ ၶူဝ်ၶူဝ် ၵၼ် ၸမ်တိင်ႈၶုိၼ်း ၸင်ႇလႆႈ ၶဝ်ႈလုိဝ်ႈ ၼွၼ်း ၵၼ်း။ မူိဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ႄတႉ ဢိင်ဢဝ် ၼၳးၵႂၢမ်း ဢၼ်မၼ်းလႆႈ တႅမ်ႈပၼ် ပူိၼ်ႈႜင်ႉ၊ ၼၳးၵႂၢမ်းၽၢႆ (ၵပ်းထုၵ်ႉ)၊ ၼၳးဝွၵ်းသွၼ်ၸၳ ဢၼ်မၼ်းၸၢပ်ႈ မႃးၸူိဝ်းၼၼ်ႉေသ ထၢင်ႇဝႃႈ ၶူးေမႃယႃလူင် ၸၢႆးၶမ်းလဵၵ်း ၼႆႉ ေတလႅပ်ႈ ဝႆႉတူဝ် ထိထိ မမ ဝႆႉတူဝ် ၼင်ႇၵူၼ်းလူင် ၵူၼ်းလဝ်ႉၶဝ် ၸူိင်ႉၼင်ႇ ႁဝ်းယၢမ်ႈ ထူပ်းယၢမ်ႈႛပ်ႉ မႃးၸူိဝ်းၼၼ်ႉၼႃး။ တီႈႄတႉမၼ်း မၼ်းေၵႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းေၵႃႉ ဢၼ် ၶဝ်ႈၵူၼ်း လႆႈၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၼၼ်ႉႜႆး။ ႁၢင်ႈၽၢင်ႄလႈ လွင်ႈယူႇသင်ႈ ၶႃေပႃႈ/လုၵ်ႈ ဢၼ်မုၼ်ၸၢင်း တုိၵ်ႉ ၼုိၵ်ႉႁၼ်မႅၼ်ႈ ယူႇႁၢၼ်ႉေတႃႇ ဝၼ်းၼႆႉႄတႉ မႅၼ်ႈမူိဝ်ႈ မုၼ်ၸၢင်းလၢတ်ႈ ၵႂၢမ်းတႆး မၼ်းေၵႃႈ ၶဝ်ႈၸၳ သၳႇေၶႃး ႄတႉႄတႉဝႃႈေသ ထွမ်ႇ ယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၶုိၼ်းဝၢႆႇၼႃႈ ၵႂႃႇၸူး တၵႃႇမ ၼွႆႉၼွႆႉတိၼ်ႇ ေသ လၢတ်ႈၵႂၢမ်း မၢၼ်ႈ။ မၢင်ၵမ်း ပဵၼ်လုၵ်ႈသၢဝ်မၼ်း ေၵႃႉဢဝ်ၵႂၢမ်းတႆး ဢၼ်ႁဝ်းလၢတ်ႈ ႄလႈ မၼ်းလၢတ်ႈ ၸူိဝ်းၼၼ်ႉ ၶုိၼ်း သမ်ႉ ႄၼႄမႈမၼ်းၶုိၼ်း ပဵၼ်ၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်ၸူိဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ဝၼ်းထိ 17 ႛဝ်ၼၳၸဵမ်ၸဝ်ႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵႃး ၸဝ်ႈသုၶမ်း တၢင်ႇၸၢႆးၶမ်းလဵၵ်း ၶဝ် ေပႃႈႄမႈလုၵ်ႈ ႛမ်ႈတင်း ၶူဝ်းၶဝ်ေသ သမ်ႉေပႃးတဵမ်ယဝ်ႉႄလႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၸပ်းၸွမ်းလႆႈထႅင်ႈယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မုၼ်ၸၢင်းႄလႈ ၸဝ်ႈြသႃႇ ဝတ်ႉတူယႃး (ၵၴင်းမူိင်းၼၢႆး) ၵဵင်းတုင် ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇၶီႇရူတ်ႉ တီႈတႃႈရူတ်ႉ ပၢင်လူင် ဢၼ် မီးယူႇသုိဝ်ႈ ၸဵင်ႇႜင်ႇ ဝၼ်းတူၵ်း ၵၢတ်ႇလူင်။ လုၵ်ႉတီႈ ဝတ်ႉပိတၵတ်(ႜင်ႇ) မႃးတီႈ တႃႈရူတ်ႉၼႆႉ ၵႃႈ Taxi (ရူတ်ႉႁပ်ႉၸၢင်ႈ) သဵင်ႈ 2,200 (သွင်ႁဵင် သွင်ပၢၵ်ႇ) ပႃး။ ေပႃးထုိင် တီႈၼၼ်ႈယဝ်ႉ ဢၢင်ႈေတၶီႇၵႃး လမ်းလၳ ဢမ်ႇလမ်းလၳေၵႃႈ တဵမ် တဵမ် ၼႆတိၵ်းတိၵ်း။ ေပႃးလၢမ်းၶၢတ်ႈ တူၺ်းၸွမ်းဢၼ် မုၼ်ၸၢင်းလၢတ်ႈၼႆႉ ႄတႉ ၵူၼ်းလႅပ်ႈေတ တဵမ်တႃႈရူတ်ႉ လူင်ဝႆႉဢုိၵ်ႈဢုိၵ်ႈၼႃႇ။ တီႈႄတႉမၼ်း ဢမ်ႇၸၳႈၸူိင်ႉၼၼ်၊ ၵူၼ်းဢွၵ်ႇတၢင်း ဢၼ်ေတမူိဝ်း ပၢင်လူင် မီးမွၵ်ႈ သၢဝ်းသၢမ်သိပ်း ၵူၺ်း။ ၵႃး ဢၼ်ေတႃႉသူင်ႇ ၵူၼ်းဢွၵ်ႇတၢင်း ၼၼ်ႉပဵၼ် ၵႃးဝႅၼ်ႇဢွၼ်ႇ မဵဝ်းပူိၼ်ႈၶီႇၵၼ် သီႇေၵႃႉ ေၵႃႈတဵမ်၊ ၶဝ်ၼႆႉသမ်ႉ ေပႃးဢမ်ႇမီး ၵူၼ်းၶီႇမၼ်း ၼမ်ေသ ပႅတ်ႇေၵႃႉပႃႈၼူိဝ် ေၵႃႈဢမ်ႇပႆႇသွၼ်ႇဝႃႈမၼ်းတဵမ်။ မုၼ်ၸၢင်း ေၵႃႈတင်းဢၢမ်း တင်းၼႅင်ၸၳ ေသၶၢၼ်ေၶႃႈ ၵႂၢမ်းယူႇၼၳးၸၳ ေၵႃႈလဵဝ်ဝႃႈႉႉႉ ေဢႃ ၵႃးၸဝ်ႈသုၶမ်း ဢၼ်မီးယူႇတီႈဝတ်ႉၼၼ်ႉ ယၳႇလူိဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ၶီႇၵၼ် သီႇေၵႃႉ ၵူၺ်း ေပႃးဝႃႈတဵမ်ယဝ်ႉ ၵႃးၸူိဝ်းၼႆႉသမ်ႉ လဵၵ်ႉလူိဝ်မၼ်း သၢမ်ပုၼ်ႈ/ၼုိင်ႈပုၼ်ႈ သမ်ႉတၢင်ႇၵူၼ်းၼမ် လူိဝ်မၼ်း ၼုိင်ႈပုၼ်ႈ။ ပၳႉတူၺ်းၵႃး ဢၼ်ေတမူိဝ်း ပၢင်လူင် ထႅင်ႈဢမ်ႇေပႃး ႚိင် ေပႃးၼၢၼ်း၊ ႁႃးၸဝ်ႈြသႃႇ တူယႃးေၵႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ ၶီႇရူတ်ႉလွႆလႅမ်။ သသၢင်းဝႃႈ လႆႈၶီႇရူတ်ႉ လွႆလႅမ်မူိဝ်း ၼႆေသတႃႉေၵႃႈ ဢမ်ႇေပႃး လူမ်ၸၳသင် ၵႃႈႚိဝ်လူင်လၢင်၊ ဢမ်ႇေပႃးၶၳႈဝူၼ်ႉ ၸွမ်းဝႃႈ ၼၳးၵႃးၼၼ်ႉ ၶဝ်တၢင်ႇ သင်လၢႆလၢႆၼႆႄလႈ ဝူၼ်ႉဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၵႃး ဢၼ်မီးမၢၵ်ႇ ၵိင်ႈၵႂႃႈၼူိဝ်လိၼ်လႆႈ ဝႆးဢိတ်းၼုိင်ႈႄလႈ ႁဝ်းဢွၼ် ၵၼ် မႃး ပုိင်ႈဢိင်မၼ်း မူိဝ်ႈဢွၵ်ႇတၢင်း၊ ၼၳးၸၳၼႆႉ ၶၳႈဝူၼ်ႉဝႃႈၼႆၵူၺ်း။


ၵႃးတၢင်ႇၵူၼ်း/ၶူဝ်း ဢၼ်မႃးႄဝႉယူႇတီႈ ၼူိဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ၼၳးေၵႈ ပၢင်လူင်-တူၼ်ႈတီး